Cán bộ và
công tác cán bộ là mối quan tâm lớn của Hồ Chí Minh trong suốt cuộc đời hoạt
động của Người. Hồ Chí Minh đã dạy: Cán bộ là gốc của cách mạng, là yếu tố
quyết định sự thành bại của phong trào và thực tiễn thắng lợi của cách mạng
Việt Nam
Hồ Chí Minh
đánh giá rất cao vị trí vai trò chức năng nhiệm vụ của cán bộ. Người cho rằng:
“Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của chính phủ giải thích cho
dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo
cho Đảng, cho chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”[1],
nếu cán bộ kém thì chính sách hay mấy cũng không thể thực hiện được. Trong
phong trào cách mạng, các khâu liên hoàn để làm nên thắng lợi là: Đường lối,
chủ trương, chính sách đúng của một tổ chức cách mạng; Quần chúng nhân dân được
giác ngộ, tích cực hưởng ứng tham gia; Cán bộ lãnh đạo giỏi. Ba điểm ấy liên
quan mật thiết với nhau. Riêng khâu cán bộ có một tác động lớn, trực tiếp cho
phong trào. Bởi vì, cán bộ tốt sẽ: góp phần tạo ra đường lối, chủ trương, chính
sách cho Đảng; giáo dục, động viên, tập hợp quần chúng nhân dân tham gia tích
cực vào phong trào cách mạng.
Hồ Chí Minh
yêu cầu: Người cán bộ phải đủ đức lẫn tài, đức làm gốc. Đức là đạo đức cách
mạng, đây là yêu cầu cầu đầu tiên cần phải có đối với cán bộ. Bởi vì đạo đức
cách mạng là cơ sở, là nền. Người cán bộ của Đảng mà không có đạo đức làm gốc,
làm nền thì có tài giỏi đến mấy cũng chẳng có ích gì; Người cán bộ phải tuyệt
đối trung thành với Đảng, với tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của nhân dân.
Cách mạng là một sự nghiệp lâu dài, gian khổ, trải qua bao nhiêu thử thách và
bước ngoặt. Sự trung thành với Đảng là một yêu cầu cao đối với người cán bộ. Sự
trung thành hoàn toàn xa lạ với sự hoang mang dao động và sự phản bội. Trên con
đường dài hoạt động, đã có những người phản bội lại Đảng phản bội tổ quốc, mặc
dù trước đó họ có bề dầy chiến công cách mạng. Vì thế sự thủy chung son sắt với
Đảng, với cách mạng được coi là những điểm chốt cơ bản khi nhìn nhận đánh giá
cán bộ; Người cán bộ phải có năng lực lãnh đạo tổ chức thực hiện đường lối, chủ
trương của Đảng, có trí tuệ, có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ giỏi. Phải
Bằng hành động của mình yêu mến kính trọng nhân dân, làm cho dân tin, dân phục,
dân tôn trọng và đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân; khiêm tốn học hỏi nhân
dân, Chí công vô tư, có tinh thần lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ. Yêu cầu
này đặc biệt quan trọng khi Đảng cầm quyền, nếu không đáp ứng được yêu cầu này
thì rõ ràng toàn bộ sự nghiệp sự cách mạng của Đảng sẽ bị thất bại; Người cán
bộ phải luôn học lý luận Mác - Lênin, dùng lập trường quan điểm của chủ nghĩa Mác
- Lênin mà vận dụng vào thực tiễn, tổng kết kinh nghiêm của Đảng ta. Đồng thời
cán bộ phải học tập nâng cao trình độ chuyên môn. Bởi vì, người cán bộ chỉ có
nhiệt tình không thôi thì chưa đủ, còn phải có tri thức; Người cán bộ phải có
phong cách công tác tốt , không mắc bệnh chủ quan, cũng như tác phong quan
liêu, đại khái, ham chuộng hình thức, phô trương, làm việc theo kiểu bàn giấy,
chỉ tay năm ngón.
Đồng thời với
tiêu chuẩn của người cán bộ, Hồ Chí Minh đề cập vấn đề công tác cán bộ của
Đảng, đây là vấn đề người coi là luôn luôn cần kíp và trọng yếu.
Một là,
phải làm tốt công tác đào tạo cán bộ
Hồ Chí Minh
chỉ rõ mục đích huấn luyện đào tạo là: “học để sửa chữa tư tưởng, học để tu
dưỡng đạo đức cách mạng, học để tin tưởng”[2].
Trong diễn văn khai mạc lớp học lí luận tại trường Nguyễn ái Quốc (nay là Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) ngày 07/09/1957, Bác chỉ rõ: “Trường
Đảng là một trường học để đào tạo những chiến sĩ tiên tiến phấn đấu cho sự
nghiệp của giai cấp vô sản”[3].
Trả lời câu hỏi học để làm gì? Hồ Chí
Minh chỉ rõ: học để làm người, làm việc, rồi mới để làm cán bộ. Công
việc thì ngày càng mới, càng khó, cho nên là việc học là suốt đời. Do nhu cầu
công việc mà người học phải đến trường, nên việc huấn luyện và đào tạo của nhà
trường phải nhằm đáp ứng yêu cầu công việc, chứ không phải chỉ dậy lý luận
chung chung. Cho nên việc huấn luyện cán bộ không chỉ huấn luyện về lý luận,
chính trị chuyên môn, nghiệp vụ, nếu chỉ đơn thuần chú ý bồi dưỡng kiến thức mà
coi nhẹ nâng cao tư tưởng, trao dồi đạo đức, lối sống là chưa đầy đủ.
Hai là, Phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ
Công tác cán bộ
gồm nhiều khâu, nhiều việc từ tìm hiểu, tuyển chọn cán bộ đến đào tạo, bồi
dưỡng, sử dụng điều động, đề bạt cán bộ, chăm sóc sức khỏe và đời sống, khen
thưởng kỷ luật cán bộ... Các khâu công việc đó liên kết với nhau, tác động qua
lại lẫn nhau nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ số lượng và chất lượng cao.
Đánh giá đúng cán bộ là khâu quan trọng đầu tiên của công tác cán bộ. Đây cũng
là yêu cầu có tính chất như là quan điểm xuất phát để Đảng tiến hành các công
việc khác của công tác cán bộ. Muốn hiểu và đánh giá đúng cán bộ, phải có những
chuẩn mực phù hợp với từng thời kỳ, từng địa phương, từng lĩnh vực và hoàn toàn
có thái độ công minh, khách quan, toàn diện, cụ thể. Đây là điều tối cần thiết,
bởi người đi đánh giá người khác mà bản thân người đó mắc nhiều khuyết điểm thì
không thể làm tốt chức trách của mình. Hồ Chí Minh cho rằng, người ta hay mắc
những chứng bệnh như: tự cao tự đại; ưa người ta nịnh mình; định kiến đối với
người khác; đem một cái khuôn nhất định chật hẹp mà mà lắp vào tất cả mọi người
khác nhau. Vì vậy, muốn hiểu và đánh giá đúng cán bộ, phải luôn luôn sửa chữa
khuyết điểm của mình.
Đánh giá cán bộ phải thường xuyên, khách quan, toàn diện, cụ thể. bởi
lẽ, quá khứ, hiện tại và tương lai của mỗi người cán bộ không phải luôn giống
nhau, phải xem xét cả quá trình của họ, không nên chỉ xem xét ngoài mặt, xem
xét một lúc, một việc mà xem xét kỹ cả toàn bộ công việc của cán bộ.
Ba là, Phải khéo dùng cán bộ biết kết hợp bố trí cán bộ
Về dùng cán bộ theo Hồ Chí Minh
là phải biết rõ cán bộ, cất nhắc cán bộ cho đúng, khéo dùng cán bộ, phân phối
cán bộ hợp lý, giúp cán bộ cho đúng, giữ gìn cán bộ. Đây là yêu cầu đặt người
đúng việc. Người đời ai cũng có chỗ hay chỗ dở. Ta phải dùng chỗ hay và giúp
sửa chữa chỗ dở. Dùng người như dùng gỗ. Người thợ khéo thì gỗ to, nhỏ, thẳng,
cong đều tùy chỗ mà dùng được.. Vì thế, Theo Hồ Chí Minh, Mặt trận dân tộc ngày
càng mở rộng, nảy nở ra hàng ngàn, hàng vạn người hăng hái tham gia vào Đảng
ta. Họ hăng hái nhưng lí luận còn thiếu, kinh nghiệm còn ít. Trong công tác, họ
thường gặp những vấn đề to tát, họ phải tự giải quyết. Vì vậy, chúng ta cần
phải đặc biệt săn sóc họ. Do đó vấn đề cán bộ rất trọng yếu, rất cần kíp.
Muốn dùng cán bộ trước hết phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ. Đây là
một yêu cầu có tính chất như là một quan điểm xuất phát để Đảng tiến hành các
công việc khác của công tác cán bộ. Muốn hiểu đánh giá đúng cán bộ, trước hết
phải có những chuẩn mực phù hợp với từng thời kỳ, từng địa phương, từng lĩnh
vực phải tự biết mình, phải biết đúng sự phải trái của mình thì mới biết đúng
sự phải trái của người ta. Nếu không biết sự phải trái của mình thì chắc không
nhận rõ người cán bộ tốt hay xấu. Hồ Chí
Minh phê phán những chứng bệnh mà người lãnh đạo hay mắc phải là: tự cao, tự
đại; ưa người ta nịnh mình; đem lòng yêu nghét mà đối với người; đem một cái
khuôn khổ chật hẹp nhất định mà lắp vào tất cả mọi người khác nhau. Người lãnh
đạo phạm vào một trong bốn bệnh đó thì cũng như đã mang kính màu, không bao giờ
thấy cái mặt thật của những cái mình trông.
Bốn là, Chống các biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ
Hồ Chí Minh phê
phán những bệnh thường mắc phải trong công việc dùng cán bộ như: Ham dùng người
bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài, để rồi
từ đó nảy sinh ra nhiều quan niệm lệch lạc trong công tác cán bộ; Ham dùng
những kẻ khéo nịnh mình mà chán ghét những người chính trực. Kẻ xu nịnh bao giờ
cũng là kẻ cơ hội, có những kẻ cơ hội chính trị nhưng cũng có những kẻ cơ hội
chỉ vì quyền lợi tầm thường (một số người là cơ hội kiếm chác). Nếu không tỉnh
táo đề phòng thì rất rễ đưa những kẻ này vào những chức vụ Đảng, chính quyền
đoàn thể và tác hại thật khôn lường; Ham dùng những người hợp tính tình với
mình, mà tránh những người không hợp với mình, bất kể người đó năng lực ra sao,
nên sa vào hiện tượng cánh hẩu, biệt phái chia rẽ, phe nhóm; Tình trạng cục bộ
địa phương là những tàn dư của tư tưởng phong kiến, là hậu quả của chính sách
chia để trị của thực dân Pháp.
Bốn là, có gan cất nhắc cán bộ, đề bạt
cán bộ:
Theo
Hồ Chí Minh lựa chọn cán bộ là phải: chọn những người rất trung thành và
hăng hái trong công việc, luôn quan hệ mật thiết với dân chúng, có thể phụ
trách giải quyết những vấn đề trong những hoàn cảnh khó khăn, luôn giữ đúng kỷ
luật. Hồ Chí Minh nêu lên bốn tiêu chuẩn để lựa chọn cán bộ: Thứ nhất, là những
người đã tỏ ra trung thành, hăng hái trong công việc và trong đấu tranh; Thứ
hai, là những người liên hệ mật thiết với dân, hiểu biết dân luôn chú đến lợi
ích của dân. như thế dân mới tin cậy và nhận những cán bộ đó là những người
lãng đạo họ; Thứ ba, là những người có thể phụ trách giải quyết các vấn trong
những điều kiện kiện hoàn cảnh khó khăn. Ai sợ phụ trách, và không có sáng kiến
thì không phải người lãnh đạo. Người lãnh đạo đúng cần phải: khi thất bại không
hoang mang, khi thắng lợi không kiêu ngạo. Khi thi hành các nghị quyết, gan góc
không sợ khó khăn; Thứ tư là những người luôn luôn giữ đúng kỷ luật.
Trên cơ sở những tiêu chuẩn đó mà lựa chọn cán bộ, và phải biết cách dùng
cán bộ cho đúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ người lãnh đạo: phải có độ lượng
vĩ đại thì mới có thể đối với cán bộ một cách chí công vô tư, không thành kiến,
khiến cho cán bộ khỏi bị rơi; phải có tinh thần rộng rãi, mới có thể gần gũi
những người mình không ưa; phải có tính chịu khó dạy bảo, mới có thể nâng đỡ
những đồng chí còn kém, giúp họ tiến bộ; phải sáng suốt, mới khỏi bị bọn vu vơ
bao vây mà xa cách cán bộ tốt; phải có thái độ vui vẻ, thân mật, các đồng chí
mới vui lòng gần gũi mình.
Năm là, thương yêu cán bộ chăm sóc cán
bộ, tạo điều kiện cho cán bộ trưởng thành
Hồ Chí Minh đã phân tích một cách sâu sắc,
giàu lòng nhân ái, theo Người đào tạo bồi dưỡng để có được cán bộ tốt là một quá
trình lâu dài, không phải vài ba tháng, hoặc vài ba năm đã đào tạo được người
cán bộ tốt, mà cần phải trải qua công tác, được tôi luyện trong thực tiễn tranh
đấu, huấn luyện lâu năm mới được. Trái lại, trong quá trình hoạt động thực
tiễn, cán bộ khó tránh khỏi sai lầm, khuyết điểm, nếu không được phát hiện, sửa
chữa kịp thời sẽ dẫn đến thoái hóa biến chất, dễ mất cán bộ. Vì vậy Đảng phải
thương yêu cán bộ, thương yêu không phải là vỗ về, nuông chiều, thả mặc, mà là
giúp đỡ cán bộ để họ tiến bộ; giúp họ giải quyết những vấn đề khó khăn trong
sinh hoạt, khi họ đau ốm được chăm nom để gia đình họ khỏi túng quẫn, vv...
Thương yêu là luôn luôn chú ý đến công tác của họ. Thấy họ có khuyết điểm thì
giúp họ sửa ngay, để vun trồng cái thói cả gan phụ trách, cả gan làm việc của
họ. Đồng thời cũng nêu rõ những ưu điểm, những thành công của họ, nhưng không
làm cho họ kiêu căng, mà làm cho họ thêm hăng hái, thêm gắng sức, vun đắp chí
khí của họ để đi đến chỗ bại không nản, thắng không kiêu. Vì kiêu ngạo là bước
đầu của thất bại.
Đối với cán bộ mắc sai lầm, theo quan điểm
của Hồ Chí Minh ta không sợ sai lầm và khuyết điểm, chỉ sợ không cố gắng sửa
chữa, và chỉ sợ những người lãnh đạo không biết tìm cách đúng để giúp cán bộ
sửa chữa sai lầm. Cách đúng, theo Người là người lãnh đạo phải giúp đỡ họ một
cách chí tình, làm cho họ tự giác thấy được nguyên nhân của sai lầm và tác hại
của nó, để có biện pháp sửa chữa một cách tích cực và hiệu quả. Không phải một
sai lầm to lớn mà đã vội cho họ là cơ hội chủ nghĩa, đã cảnh cáo, đã tạm khai
trừ. Những cách quá đáng như thế đều không đúng. Sửa chữa sai lầm một phần
trách nhiệm của cán bộ mắc sai lầm, một phần cũng là trách nhiệm của người lãnh
đạo. Sửa chữa sai lầm bằng giải thích, thuyết phục, cảm hóa, dậy bảo là điều
nên làm, nhưng không phải tuyệt nhiên là không dùng xử phạt. Vấn đề là phải
phân tích rõ ràng mức độ sai lầm nặng hay nhẹ một cách thấu tình, đạt lý mà
hình thức sử phạt cho đúng.
Tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán
bộ và công tác cán bộ luôn luôn gắn với
sự nghiệp cách mạng vĩ đại của dân tộc, đã và đang trở thành cái cẩm nang, kim
chỉ nam và mặt trời soi sáng cho công tác cán bộ của Đảng. Là vấn đề đại sự,
đang nóng hổi, bức xúc hiện nay. Bởi vì, cán bộ và công tác cán bộ đang đứng
trước đòi hỏi phải ngang tầm sự phát triển của sự nghiệp cách mạng của Đảng và
nhân dân ta./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét