HỒ CHÍ MINH - NGƯỜI ĐẶT NỀN MÓNG CHO NGOẠI GIAO ĐA PHƯƠNG VIỆT NAM

Trong khi nước Việt Nam không có tên trên bản đồ thế giới, dân tộc Việt Nam bị chìm đắm trong đêm dài đen tối của ách đô hộ thực dân thì anh thanh niên Nguyễn Tất Thành bôn ba đến mấy chục nước trên thế giới để tìm đường cứu nước, đã tham gia hoạt động trong phong trào cách mạng của nhân dân bị áp bức nhiều nước châu á, châu Phi, châu Âu, châu Mỹ. Từ đầu thập niên 1920 "Hội liên hiệp thuộc địa" và tờ báo "Người cùng khổ" (Le Paria) do Nguyễn ái Quốc cùng một số người yêu nước của các thuộc địa Pháp sáng lập tại Paris là một trong những minh chứng cụ thể của tư tưởng Hồ Chí Minh về đối ngoại đa phương với nhận thức sâu sắc rằng chủ nghĩa thực dân đế quốc là kẻ thù chung của các dân tộc bị áp bức, do vậy Người luôn quan tâm xây dựng khối đoàn kết chiến đấu giữa những người cùng cảnh ngộ, xây dựng "mối tình hữu ái vô sản". Nói cách khác, ngay từ lúc bấy giờ Nguyễn ái Quốc đã làm công tác "dân vận quốc tế" hay "ngoại giao nhân dân đa phương", làm cho bạn bè trên thế giới hiểu rõ tình cảnh của dân tộc ta, từ đó đồng tình ủng hộ sự nghiệp cách mạng và đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta. 

Chủ tịch Hồ Chí Minh với nền ngoại giao đa phương

Như vậy Nguyễn ái Quốc đã đặt nền móng cho nền ngoại giao nhân dân và đa phương từ lâu trước khi có ngoại giao nhà nước và song phương cùng với sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Mặt trận nhân dân thế giới được hình thành trên thực tế, đoàn kết ủng hộ mạnh mẽ hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ là sự gặt hái thành quả tất yếu của ngoại giao nhân dân mà Người đã có công gieo giống tốt trong những năm hoạt động ở hải ngoại. 
Bản "Yêu sách của nhân dân An nam" mà Nguyễn ái Quốc, thay mặt "Nhóm những người yêu nước An nam" gửi đến trưởng đoàn các nước dự Hội nghị Véc-xây (Pháp) sau khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ nhất thể hiện sự nhạy bén, kịp thời nắm bắt thời cơ và sử dụng diễn đàn ngoại giao đa phương rộng lớn nhất lúc bấy giờ để trình bày thẳng với các cường quốc 8 yêu sách về những quyền tự do cơ bản tối thiểu của nhân dân ta. Bản yêu sách có tiếng vang lớn, làm cho bọn thực dân Pháp hoảng sợ, bọn bồi bút của chúng hốt hoảng la ó
lên rằng "thật là quá quắt", đòi "phải kìm hãm chúng (tức nhân dân Việt Nam) mãi mãi trong vòng nô lệ... 
Bài "Tâm địa thực dân" mà Nguyễn ái Quốc viết để đập lại những luận điều xằng bậy của bọn chúng nói lên sách lược hết sức khôn khéo của Người nhằm phân hóa kẻ thù, tranh thủ nhân dân Pháp và các cường quốc trên thế giới. Người chỉ rõ bản "Yêu sách của nhân dân An Nam" chỉ chống lại sự áp bức của "những tên thực dân độc ác" và sự chuyên chế của "những tên viên chức tàn bạo". Người giải thích: "Vì chúng tôi biết rằng có những thực dân chính trực và những viên chức công bằng". Đối với thế giới và nhân dân Pháp, Người viết: "Đưa ra những yêu sách trên đây, nhân dân An nam trông cậy vào chính nghĩa thế giới của tất cả các cường quốc và đặc biệt tin vào lòng rộng lượng của nhân dân Pháp cao cả".